Καθαρά Δευτέρα χωρίς αυτήν δεν γίνεται, αφού συντροφεύει όλα τα νηστίσιμα της ημέρας, αλμυρά και γλυκά, αλλά η ιστορία της χάνεται στα αρχαία χρόνια. Η ιστορία του εθίμου της λαγάνας ξεκινά αιώνες πριν. O Κεφαλλονίτης λαογράφος Δημ. Σ. Λουκάτος (1908-2003) αναφέρει στο Πασχαλινά και της Άνοιξης – 1980: «Η πρώτη μέρα της Σαρακοστής ονομάζεται “Kαθαρή” γιατί ο χριστιανός “καθαίρεται” ψυχικά και διατροφικά.
Bγαίνει στο ύπαιθρο, ακριβώς για να τονίσει την έννοια του καθαρμού, ενώ οι νοικοκυρές καθαρίζουν τα σκεύη της κουζίνας (και το σπίτι) για μια νέα περίοδο κατανυκτικής εγκράτειας. Aκόμα και το ψωμί της ημέρας ζυμώνεται νηστίσιμο, σαν τα άζυμα της Παλαιάς Διαθήκης, η λαγάνα, που δεν λείπει από κανένα τραπέζι».
Η Καθαρή Δευτέρα θεωρείται προέκταση της Αποκριάς, ημέρα κλεισίματος της περιόδου του Kαρναβαλιού, καθώς είναι ημέρα μεταβατική και «διαβατήρια.
Στο γεύμα της Καθαράς Δευτέρας περίοπτη θέση έχει η λαγάνα, το ξεχωριστό ψωμί της ημέρας, ένα είδος άρτου χωρίς προζύμι, με ελλειπτικό και πεπλατυσμένο σχήμα που απαιτεί ιδιαίτερη τέχνη και μεράκι για την παρασκευή του. Η ιστορία του φθάνει πίσω στην έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο και συμβολίζει, για τους ορθόδοξους χριστιανούς, τα «άζυμα» με τα οποία ο Λωτ περιποιήθηκε τους καλεσμένους του.
Άλλοι μελετητές θεωρούν ότι η λαγάνα προέρχεται από τους λεπτούς ψημένους «χυλούς» των αρχαίων Ελλήνων, καθώς συναντάται ως έδεσμα σε πολλά αρχαία κείμενα. Ο Αριστοφάνης στις Εκκλησιάζουσες αναφέρει τη φράση «Λαγάνα πέττετται» δηλαδή «Λαγάνες γίνονται» και ο Οράτιος τις χαρακτηρίζει «γλύκισμα των φτωχών».
Η παραδοσιακή συνταγή της λαγάνας, χρειάζεται μόνο αλεύρι, νερό, αλάτι, μυρωδικά για άρωμα και, φυσικά, άφθονο λευκό σουσάμι.
Για να παρέχουμε την καλύτερη εμπειρία, χρησιμοποιούμε τεχνολογίες όπως cookies για την αποθήκευση ή/και την πρόσβαση σε πληροφορίες συσκευών. Η συγκατάθεση σε αυτές τις τεχνολογίες θα επιτρέψει σε εμάς να επεξεργαστούμε δεδομένα όπως συμπεριφορά περιήγησης ή μοναδικά αναγνωριστικά σε αυτόν τον ιστότοπο. Η μη συγκατάθεση ή η ανάκληση της συγκατάθεσης, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά αρνητικά ορισμένες λειτουργίες και δυνατότητες.
Λειτουργικά
Πάντα ενεργό
Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση είναι απολύτως απαραίτητη για τον νόμιμο σκοπό της δυνατότητας χρήσης συγκεκριμένης υπηρεσίας που ζητείται ρητά από τον συνδρομητή ή τον χρήστη ή με αποκλειστικό σκοπό τη μετάδοση επικοινωνίας μέσω δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Προτιμήσεις
Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση είναι απαραίτητη για τον νόμιμο σκοπό της αποθήκευσης προτιμήσεων που δεν ζητούνται από τον συνδρομητή ή τον χρήστη.
Στατιστικά
Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για στατιστικούς σκοπούς.Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για ανώνυμους στατιστικούς σκοπούς. Χωρίς κλήτευση, η εθελοντική συμμόρφωση εκ μέρους του Παρόχου Υπηρεσιών Διαδικτύου ή πρόσθετες καταγραφές από τρίτο μέρος, οι πληροφορίες που αποθηκεύονται ή ανακτώνται για το σκοπό αυτό από μόνες τους δεν μπορούν συνήθως να χρησιμοποιηθούν για την αναγνώρισή σας.
Εμπορικής Προώθησης
Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση απαιτείται για τη δημιουργία προφίλ χρηστών για την αποστολή διαφημίσεων ή για την καταγραφή του χρήστη σε έναν ιστότοπο ή σε διάφορους ιστότοπους για παρόμοιους σκοπούς εμπορικής προώθησης.