Το τριήμερο, 3-5 Νοεμβρίου στο Πολεμικό Μουσείο στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την Ψυχική υγεία της Γυναίκας . Διοργανώθηκε από την Εταιρεία Ψυχικής Υγείας της Γυναίκας και την Ελληνική Εταιρία για την Προαγωγή της Ψυχιατρικής και των Συναφών Επιστημών ενώ τελούσε υπό την αιγίδα της Ιατρικής Εταιρίας Αθηνών, της Ελληνικής Μαιευτικής και Γυναικολογικής Εταιρίας και της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας.
Οι εργασίες του συνεδρίου ήταν ανοιχτές σε ειδικούς και μη ειδικούς, προκειμένου να αρχίσει να δημιουργείται η βάση αλληλοενημέρωσης για τα ειδικά ζητήματα αυτού του κλάδου, όπως ψυχικά ζητήματα στην κύηση και τη λοχεία, στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, στην εμμηνόπαυση, την γυναικεία σεξουαλικότητα, την κακοποίηση και την βία, τα προβλήματα των γυναικών στον εργασιακό χώρο, τις ειδικές διαταραχές του ορμονικού κύκλου των γυναικών, την αντιμετώπιση των γυναικολογικών καρκίνων και τις ψυχικές τους συνέπειες, τις διαταραχές ύπνου στις γυναίκες , τα προβλήματα στις σχέσεις και την οικογένειά τους κ.α

Σκοπός του μεταξύ άλλων ήταν η προσπάθεια εδραίωσης στην Ελλάδα ενός εξειδικευμένου επιστημονικού βήματος, όπως ήδη υπάρχει και σε άλλες χώρες, που να προωθεί ζητήματα τα οποία άπτονται όλων των θεμάτων που σχετίζονται με τις γυναίκες σε βιολογικό, ψυχολογικό, κοινωνικό και θεσμικό επίπεδο.
«Η ψυχική υγεία της γυναίκας αποτελεί έναν ιδιαίτερο κλάδο με ταχεία ανάπτυξη στον διεθνή επιστημονικό χώρο την τελευταία δεκαετία και η συνεννόηση μεταξύ των ειδικών από διάφορες ειδικότητες (ψυχιάτρους, ψυχολόγους, γυναικολόγους, ενδοκρινολόγους, παιδιάτρους κλπ) αποτελεί αναγκαιότητα για να εξυπηρετηθούν τα ειδικά περιστατικά, που δεν είναι καθόλου λίγα αλλά και για να δημιουργηθεί ένα πυρήνας στον ελληνικό χώρο που θα μπορέσει να βάλει τις βάσεις για την εξέλιξη αυτού του ειδικού κλάδου και στα καθ’ ημάς», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο καθηγητής Ψυχιατρικής ΕΚΠΑ και πρόεδρος Εταιρίας Ψυχικής Υγείας της Γυναίκας, Γιάννης Ζέρβας.

Συχνές στις γυναίκες η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές

«Η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές αποτελούν ψυχικές διαταραχές που είναι πολύ συχνές στις γυναίκες. Υπολογίζεται ότι η συχνότητα της μονοπολικής κατάθλιψης είναι σχεδόν διπλάσια στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες. Η κατάθλιψη αποτελεί αυτή την στιγμή την πρώτη αιτία αναπηρίας παγκοσμίως. Ακόμη όμως πιο συνηθισμένα είναι τα καταθλιπτικά και τα αγχώδη συμπτώματα που συνοδεύουν αντίξοα γεγονότα της ζωής, καθώς και πολλές ψυχικές διαταραχές (π.χ. διαταραχές πρόσληψης τροφής, ψυχώσεις κλπ)», αναφέρει ο κ. Ζέρβας. Είναι χρήσιμο επομένως, συνεχίζει, να έχουμε ξεκάθαρη τη διάκριση ανάμεσα στην κλινικές οντότητες της κατάθλιψης και των αγχωδών διαταραχών, στις οποίες η βαρύτητα και η διάρκεια των συμπτωμάτων απαιτούν ιδιαίτερη ιατρική φροντίδα και των ηπιότερων καταθλιπτικών και αγχωδών συμπτωμάτων, τα οποία είναι και πολύ συχνότερα στην κοινότητα.
10 με 15 χιλιάδες νέες μητέρες θα εμφανίσουν κατάθλιψη

Ειδική μνεία, σημειώνει ο κ. Ζέρβας, χρειάζεται για τα ζητήματα της αναπαραγωγικής ψυχικής υγείας που αποτελεί μείζον ζήτημα δημόσιας υγείας. «Οι περισσότεροι πιστεύουμε ότι στη ζωή μιας γυναίκας η εγκυμοσύνη είναι μια περίοδος χαράς και η απόκτηση παιδιού ευτυχία. Οι στατιστικές γενικά δεν το διαψεύδουν και φαίνεται πως στο 85-90 % των περιπτώσεων δεν υπάρχουν προβλήματα. Όμως στο υπόλοιπο 10-15 % τα πράγματα δεν είναι έτσι. Τόσο οι διεθνείς όσο και οι ελληνικές στατιστικές μας πληροφορούν ότι αυτό το ποσοστό στις κυοφορούσες και στις νέες μητέρες μπορεί να εμφανίσει «περιγεννητική κατάθλιψη», δηλαδή κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της κύησης ή της λοχείας». Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα που έχουμε περίπου εκατό χιλιάδες γεννήσεις κατ’ έτος, «το ποσοστό αυτό μεταφράζεται σε 10 με 15 χιλιάδες νέες μητέρες κάθε χρόνο που θα εμφανίσουν κατάθλιψη. Στο ένα τρίτο μάλιστα από αυτές, όπως μας λένε οι ίδιες στατιστικές, έχει τέτοια βαρύτητα που να απαιτεί ειδική ψυχιατρική φροντίδα, μια φροντίδα που λείπει ακόμη σε συστηματικό και θεσμικό επίπεδο στην Ελλάδα».
Η σωστή ιατρική φροντίδα στην κύηση και στην λοχεία αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση της δυνατότητας να γεννηθεί ένα υγιές βρέφος και να εξασφαλιστεί η υγεία της μητέρας για να μπορεί να το φροντίσει. Η περιγεννητική κατάθλιψη είναι μια συχνή, προβλέψιμη και θεραπεύσιμη κλινική οντότητα η οποία, εάν δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα και έγκαιρα, μπορεί να ζημιώσει την ψυχική αλλά και τη σωματική υγεία της μητέρας και να διακυβεύσει τη δυνατότητά της να φροντίσει το βρέφος. Κάτι τέτοιο μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη φυσιολογική ψυχική αλλά και νευροβιολογική του ανάπτυξη, όπως γίνεται πια φανερό από μια πληθώρα επιστημονικών δεδομένων.
Μεγάλο ζήτημα η μετάβαση στην εμμηνόπαυση

Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα που αφορά όλες τις γυναίκες έχει να κάνει με το τέλος της αναπαραγωγικής ζωής και τα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες κατά την μετάβαση στην εμμηνόπαυση. Τα συμπτώματα συναισθηματικής δυσφορίας, αλλά και αλλαγών στη ζωή και τις επιδιώξεις των γυναικών φαίνεται ότι είναι πολύ συχνά και χρήζουν ειδικής και σύνθετης κατανόησης και υποστήριξης τόσο από τις γυναίκες που βρίσκονται σε αυτή τη φάση της ζωής του όσο και για τους γιατρούς που τις φροντίζουν.