Η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος-Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, το Κοινωφελές Ίδρυμα «Μαρία Τσάκος»-Διεθνές Κέντρο Ναυτικής Έρευνας και Παράδοσης και η Τράπεζα Πειραιώς, ανακοίνωσαν ότι η προγραμματισθείσα για το 2021, στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, πλωτή έκθεση κειμηλίων του ’21, από τις Συλλογές του Μουσείου, η οποία αναβλήθηκε δύο φορές λόγω της πανδημίας Covid-19, θα πραγματοποιηθεί φέτος, αρχής γενομένης από το λιμάνι της Χίου, την Κυριακή 26 Ιουνίου 2022.
Η έκθεση έχει περιληφθεί στο πολύπλευρο επετειακό πρόγραμμα της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος-Εθνικό Ιστορικό Μουσείο υπό τον τίτλο «EΠANACΥΣΤΑΣΗ ’21: η πλωτή έκθεση». Την έκθεση θα περιαγάγει σε περίπου 20 λιμάνια της νησιωτικής Ελλάδας το ιστιοφόρο εκπαιδευτικό σκάφος «Μάνια» του Ναυτικού Λυκείου του Ιδρύματος «Μαρία Τσάκος». Αν οι επιχειρησιακές τους ανάγκες, στη θαλάσσια περιοχή πλου του «Μάνια», το επιτρέπουν, η έκθεση θα πλαισιώνεται από μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος και στολίσκο ιδιωτικών συνοδευτικών σκαφών.
Από την πλευρά της η Τράπεζα Πειραιώς, στο πλαίσιο του πολυσχιδούς επετειακού της προγράμματος «ελεύθεροι», έχει εντάξει και υποστηρίζει τη διοργάνωση και πραγματοποίηση της πρωτότυπης αυτής πλωτής έκθεσης, όπως αντίστοιχα και τη δημιουργία του αναμνηστικού μεταλλίου της ΙΕΕΕ/ΕΙΜ.
Η έκθεση αποσκοπεί να αναδείξει τον ναυτικό Αγώνα του ’21, τόσο με αυθεντικά κειμήλια από τις Συλλογές του Μουσείου (π.χ. ο σταυρός από το πλοίο του Μιαούλη, η αρπάγη από το πυρπολικό του Κανάρη, ναυτικά όπλα, φιλελληνικά αντικείμενα αφιερωμένα στον ναυτικό Αγώνα κ.ά.) όσο και με ψηφιακές εφαρμογές (ενδεικτικά αναφέρονται videos μικρής διάρκειας, ψηφιακές αναπαραστάσεις ναυμαχιών, ηχητικά αποσπάσματα από ιστορικές πηγές ή μουσικά κομμάτια, γραφιστικές αναπαραστάσεις, εκτυπώσεις κ.ά.).
Το αφήγημα της έκθεσης θα ξεκινήσει από το Αιγαίο των προεπαναστατικών χρόνων και τα πρώτα βήματα για τη δημιουργία αξιόμαχων ελληνικών μονάδων απέναντι στον κυρίαρχο οθωμανικό στόλο. Θα αναδείξει ναυτότοπους, ιστορικά νησιά, κρίσιμα γεγονότα και πρόσωπα του ναυτικού Αγώνα και θα κλείσει με ιστορικά τεκμήρια που θα ενθαρρύνουν και παροτρύνουν τον επισκέπτη να στοχαστεί για τον αντίκτυπο που είχε ο ναυτικός Αγώνας στο εσωτερικό του μαχόμενου Έθνους και στην Ευρώπη γενικότερα και την τύχη των πρωταγωνιστών του μετά την απελευθέρωση.
Στους ναυτότοπους που θα επισκεφθεί η έκθεση συγκαταλέγονται, εκτός της Χίου (Χώρα και Καρδάμυλα), οι Οινούσσες, τα Ψαρά, η Λέσβος, η Λήμνος, η Σαμοθράκη, ο Άγιος Ευστράτιος, η Σκύρος, η Άνδρος, η Σύρος, οι Σπέτσες, η Ύδρα, ο Πόρος, η Αίγινα. Η κατάληξη της έκθεσης είναι ο Πειραιάς.
Την έκθεση, η επίσκεψη στην οποία θα είναι ελεύθερη στο κοινό, θα συνοδεύει, εκτός από τους επιμελητές και συντηρητές του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, η καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρία Ευθυμίου, η οποία, ευγενώς προσφερθείσα, θα πραγματοποιήσει σειρά ομιλιών για την καθοριστική συμβολή του Ναυτικού στην αίσια έκβαση του Αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας.
Το εγχείρημα της πλωτής Έκθεσης διακρίνεται, μεταξύ των εκδηλώσεων που διοργανώθηκαν για να τιμηθεί η επέτειος των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, ως εξαιρετικά πρωτοποριακό και πρωτότυπο. Δεν είναι, ωστόσο, χωρίς προηγούμενο στη μακρόχρονη ιστορία της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, η οποία, με ανάλογη ενέργεια, συγκέντρωσε, στα πρώτα χρόνια της δημόσιας παρουσίας της, το 1884, πολύτιμα κειμήλια από τα οποία δημιουργήθηκε ουσιαστικά ο πρώτος πυρήνας των συλλογών του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.
Η έκθεση συμπληρώνεται από επιστημονικό κατάλογο-λεύκωμα με τίτλο Ο ναυτικός αγώνας του 1821, μία πολύτιμη συνέκδοση της ΙΕΕΕ/ΕΙΜ και του Ιδρύματος «Μαρία Τσάκος», από τις σημαντικότερες συμβολές στις επετειακές εκδόσεις του 2021.