Αναλυτικά όλες οι εξετάσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης – Τι πρέπει να γνωρίζετε από τη μαία Μαρία Μπαλτά

Γενική εξέταση αίματος

Γενική εξέταση ούρων

Βιοχημικές εξετάσεις όπως σάχαρο, ουρία, σίδηρος και φεριτίνη

Προσδιορισμός ομάδας αίματος και Rhesus

Η εξέταση αυτή μας δείχνει την ομάδα αίματος και τον παράγοντα Rhesus. Ο παράγοντας Rhesus μας
ενδιαφέρει πολύ στην εγκυμοσύνη αυτό γιατί ,αν το ρέζους του μωρού είναι θετικό και το ρέζους της
μητέρας αρνητικό, είναι πολύ πιθανόν να αναπτυχθούν αντισώματα κατά των ερυθρών αιμοσφαιρίων του μωρού. Εάν η γυναίκα ξαναμείνει έγκυος και το μωρό έχει ρέζους θετικό ,τα αντισώματα που είχε
αναπτύξει η μητέρα στην πρώτη εγκυμοσύνη θα καταστρέψουν τα αιμοσφαίρια του μωρού. Αυτό θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του παιδιού καθώς αναπτύσσει μια μορφή αναιμίας.

Στις μητέρες με ρέζους αρνητικό χορηγούνται ενέσεις αντί-D ρέζους ανοσοσφαιρίνης, που προλαμβάνει την ανάπτυξη αντισωμάτων που επιτίθενται στα αιμοσφαίρια του μωρού. Τέλος η γνώση της ομάδας αίματος είναι σημαντική σε περίπτωση που χρειάζεται μετάγγιση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Έμμεση Coomb’s
Είναι μια διαγνωστική εξέταση για την ανεύρεση αιτίας αναιμίας του εμβρύου. Στην εγκυμοσύνη η αιμολυτική αναιμία του εμβρύου προκαλείται από μητρικά αντισώματα κατά την ευαισθητοποίηση της μητέρας στον παράγοντα ρέζους(Rh).O στόχος της έμμεσης Coomb’s είναι για να διαπιστωθεί η ευαισθητοποίηση της μητέρας και η παραγωγή αντισωμάτων ενάντια στο έμβρυο που κυοφορεί.

Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης
Η ηλεκτροφόρηση της αιμοσφαιρίνης είναι μία εξέταση που γίνεται για την διάγνωση αιμοσφαιρινοπαθειών και μετράει διάφορα είδη αιμοσφαιρίνης στο αίμα. Δείχνει εάν η γυναίκα είναι φορέας του στίγματος της μεσογειακής αναιμίας ή άλλης αναιμίας. Σε περίπτωση που η εξέταση είναι θετική πρέπει να ελεγχθεί και ο πατέρας για να διαπιστωθεί εάν είναι και ο ίδιος φορέας. Αν έχουμε δύο θετικά αποτελέσματα πρέπει να ελεγχθεί το έμβρυο για ύπαρξη μεσογειακής ή άλλη αναιμίας με περαιτέρω εξετάσεις.

Έλεγχος θυρεοειδή

Ειδικές αιματολογικές εξετάσεις για το τοξόπλασμα, για την ερυθρά, για τον κυτταρομεγαλοϊό, για τις ηπατίτιδες, για την σύφιλη, για το AIDS κλπ.

Καλλιέργεια κολπικού υγρού
Η παρουσία μικροοργανισμών, χωρίς αυτοί να αντιμετωπιστούν έγκαιρα με κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην εγκυμοσύνη όπως ρήξη υμένων, πρόωρο τοκετό και μόλυνση του εμβρύου. Η καλλιέργεια κολπικού υγρού γίνεται πάντα τις πρώτες εβδομάδες της κύησης καθώς και στον τέλος του τρίτου τριμήνου.

Υπερηχογράφημα εγκυμοσύνης

Υπερηχογράφημα βιωσιμότητας και προσδιορισμού ηλικίας αρχόμενης κύησης

Το υπερηχογράφημα αυτό πραγματοποιείται συνήθως μεταξύ της 6ης και της 11ης εβδομάδας (μετά την
τελευταία έμμηνο ρύση),μπορεί να γίνει διακολπικά ή διακοιλιακά και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί:

• Η θέση της εγκυμοσύνης, δηλαδή εντός της μήτρας ή εκτός, εξωμήτριος κύηση.
• Ο αριθμός των εμβρύων.
• Η καρδιακή λειτουργία του εμβρύου. Περίπου την 6η εβδομάδα ,με τη χρήση διακολπικού
υπερηχογραφήματος, θα μπορείτε να δείτε την καρδιά του εμβρύου να πάλλεται από την οθόνη . Τότε ο
κίνδυνος αποβολής του κυήματος περιορίζεται σημαντικά. Πριν από την 6η εβδομάδα , το έμβρυο μπορεί
να μην είναι ορατό και να φαίνεται μόνον ο σάκος κύησης που περιβάλλει το κύημα.
• Η ηλικία κύησης. Στις πρώτες εβδομάδες της κύησης, η ηλικία του εμβρύου προσδιορίζεται με βάση τη
διάμετρο του σάκου κύησης.
• Η ανατομία της μήτρας και των εξαρτημάτων.
Υπερηχογράφημα Αυχενικής Διαφάνειας

Κατά τη διάρκεια της εξέτασης της αυχενικής διαφάνειας γίνεται μέτρηση του υγρού που υπάρχει στον
αυχένα του εμβρύου(αυχενική διαφάνεια) και εκτιμάται η παρουσία ρινικού οστού(καθώς η απουσία
ρινικού οστού συσχετίζεται με το σύνδρομο Down και άλλες χρωμοσωμικές ανωμαλίες).

Όσο πιο μεγάλη είναι η μέτρηση της αυχενικής διαφάνειας τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για κάποια χρωμοσωμική ανωμαλία. Πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη ότι το πάχος της αυχενικής διαφάνειας αυξάνεται με το κεφαλουραίου μήκος του εμβρύου και γι’ αυτό το λόγο για να εκτιμηθεί εάν η αυχενική διαφάνεια είναι
αυξημένη ή όχι ,πρέπει να συνυπολογίζεται η ηλικία της κύησης στην οποία έγινε το υπερηχογράφημα.
Αυξημένος κίνδυνος για χρωμοσωμικές ανωμαλίες, σε έμβρυο με μήκος 45-84 χιλιοστά κατά την 11-14
εβδομάδας κύησης, υπάρχει στην περίπτωση που η αυχενική διαφάνεια είναι μεγαλύτερη από 3,5
χιλιοστά.

Υπερηχογράφημα Β επιπέδου

Το υπερηχογράφημα αυτό πραγματοποιείται διακοιλιακά, κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου, από
την 20η έως την 23η εβδομάδα κύησης. Πρόκειται για μια εξέταση που επιτρέπει την λεπτομερή μελέτη
της ανατομίας του εμβρύου, αφού το έμβρυο εξετάζεται κυριολεκτικά «από την κορυφή ως τα νύχια» .
Κατά την διάρκεια του υπερηχογραφήματος ,εκτός από τις πληροφορίες σχετικά με την ανατομία του
εμβρύου , προσδιορίζεται επίσης η θέση του πλακούντα ,η ποσότητα του αμνιακού υγρού ενώ ελέγχεται
και το μήκος του τραχήλου, καθώς όσο μικρότερο είναι το μήκος του τραχήλου , τόσο μεγαλύτερος είναι ο
κίνδυνος για πρόωρο τοκετό.

Ο λεπτομερής έλεγχος της ανατομίας του εμβρύου που περιλαμβάνει:

• την κεφαλή και τον εγκέφαλο ( απεικόνιση των θαλάμων, των εγκεφαλικών ημισφαιρίων κλπ. )
• το πρόσωπο( χείλη, στόμα , μύτη, οφθαλμικοί κόγχοι και αυτιά)
• τον αυχένα και το πάχος του δέρματος πίσω από τον αυχένα (αυχενική πτυχή)
• τη σπονδυλική στήλη
• το θώρακα και τους πνεύμονες
• την καρδιά
• την κοιλιά (στομάχι , ήπαρ, σπλήνας , χοληδόχος κύστη, έντερο )
• το ουροποιητικό σύστημα ( νεφροί, ουροδόχος κύστη)
• τα γεννητικά όργανα
• τα άνω και κάτω άκρα
• τον ομφάλιο λώρο του εμβρύου και τον αριθμό των αγγείων του.

Υπερηχογράφημα Ανάπτυξης-Doppler

Το υπερηχογράφημα ανάπτυξης ή Doppler πραγματοποιείται στην εγκυμοσύνη συνήθως μεταξύ των 32
και των 34 εβδομάδων (ή νωρίτερα αν κριθεί απαραίτητο) και δίνει σημαντικές πληροφορίες για την
ανάπτυξη και την καλή κατάσταση του εμβρύου. Αποτελεί έμμεση ένδειξη για τη λειτουργία του
πλακούντα και χρησιμεύει στην ποσοτική και ποιοτική εκτίμηση της παροχής του αίματος στα αγγεία της
μήτρας ,του πλακούντα και του εμβρύου. Μειωμένη παροχή αίματος αντιστοιχεί σε μειωμένη παροχή
θρεπτικών συστατικών και οξυγόνου προς το έμβρυο ,με αποτέλεσμα μικρά σε βάρος έμβρυα ή έμβρυα
με υπολειπόμενη ανάπτυξη. Κατά την διάρκεια της εξέτασης Doppler ελέγχονται κυρίως οι περιφερικές
αγγειακές αντιστάσεις, η ροή στην ομφαλική αρτηρία και στην μέση εγκεφαλική αρτηρία έτσι ώστε να
διαγνωστεί η ανεπάρκεια του πλακούντα..

Η εξέταση Doppler λοιπόν έχει την ικανότητα να αναδείξει αλλαγές στην ανάπτυξη του εμβρύου, στο
βάρος του, στη ποσότητα του αμνιακού υγρού και στην λειτουργία του πλακούντα με σκοπό την έγκαιρη
αναγνώριση τυχόν προβλημάτων ή παθολογικών καταστάσεων και την κατάλληλη παρέμβαση του θεράποντος ιατρού ,όταν κριθεί απαραίτητο. Τέτοιες παθολογικές καταστάσεις είναι η υπέρταση , η
ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη του εμβρύου και το ολιγάμνιο ( όταν το αμνιακό υγρό είναι λιγότερο
από όσο πρέπει) ,όπου σε αυτές τις καταστάσεις παρατηρούνται από πολύ νωρίς στη κύηση μεταβολές
στην κυκλοφορία του αίματος και κρίνεται απαραίτητο ο έλεγχος με την εξέταση Doppler να γίνει
νωρίτερα από τις 32 εβδομάδες και συχνότερα μέχρι το τέλος της κύησης.

Καμπύλη σακχάρου

Η καμπύλη σακχάρου ή δοκιμασία ανοχής γλυκόζης, μετρά την ικανότητα του οργανισμού να
χρησιμοποιεί τη ζάχαρη (γλυκόζη) για την παραγωγή ενέργειας. Χρησιμοποιείται για την έγκαιρη
διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη. Στην εγκυμοσύνη διενεργείται τον 7 ο μήνα της κύησης.

Προετοιμασία για την καμπύλη σακχάρου:
Να έχετε μια ισορροπημένη διατροφή, κατά την οποία να έχετε λάβει κανονική ποσότητα υδατανθράκων.
Για τουλάχιστον 8 ώρες μην φάτε, πείτε ή ασκηθείτε έντονα. Η κατανάλωση νερού φυσικά επιτρέπεται.
Ενημερώστε το γιατρό για τη λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου μπορεί να λαμβάνετε, καθώς μπορεί να σας
συστήσει να το διακόψετε πριν την εξέταση.

Θα σας ζητηθεί να πιείτε ένα γλυκό υγρό, που περιέχει μετρημένη ποσότητα γλυκόζης. Καλό είναι να το
πιείτε γρήγορα. Στην εγκυμοσύνη, χρησιμοποιούνται 75 γραμμάρια γλυκόζης. Στη συνέχεια, θα γίνουν
άλλες δύο λήψεις αίματος, 1 ώρα και 2 ώρες μετά τη λήψη του υγρού. Σ ́αυτές τις 2 ώρες της εξέτασης,
θα πρέπει να βρίσκεστε στο εργαστήριο, θα πρέπει να κάθεστε ήρεμη, και φυσικά να μην φάτε ή πιείτε
τίποτα μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Μπορείτε να πίνετε μόνο νερό.

Εάν η καμπύλη σακχάρου σας δεν είναι φυσιολογική θα χρειαστεί να ακολουθήσετε μια συγκεκριμένη
διατροφή, την οποία θα σας συστήσει ο ενδοκρινολόγος. Ακόμη, σημαντική είναι και η τακτική άσκηση.
Τέλος, θα πρέπει να παρακολουθείτε το σάκχαρο σας, με ειδικό μηχανάκι μέτρησης σακχάρου. Ενώ ένα
μικρό ποσοστό εγκύων, χρειάζεται να λάβουν ινσουλίνη.