Ένα εκπληκτικό οδοιπορικό της Κατερίνας Βνάτσιου για το athensvoice.gr μαζί με τον εξαίρετο φωτογράφο Γιώργο Ζαρζώνη που ευχαριστούμε από καρδιάς για την ανάδειξη του τόπου μας, των προϊόντων και του μόχθου της Ευβοιώτισσας και του Ευβοιώτη επαγγελματία.
Στις αρχές του προηγούμενου έτους ο σοκολατοποιός και φωτογράφος Γιώργος Ζαρζώνης σήκωσε για μία ακόμη φορά τον φωτογραφικό του φακό στο ύψος των ματιών. Στόχευε έναν παραγωγό της Δυτικής Μακεδονίας, μα αυτή δεν θα ήταν μια συνηθισμένη φωτογραφία. Έγινε ιδέα, στη συνέχεια γαστρονομικό ταξίδι, ακόμη και στήλη στην ATHENS VOICE. Ονομάστηκε “Meet Your Makers”, μια δράση που αποτυπώνει την καθημερινότητα των ελλήνων παραγωγών σε κάθε γωνιά της χώρας. Τον τελευταίο χρόνο, ο Γιώργος Ζαρζώνης, ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα φωτογραφίζοντας και μιλώντας με τους ανθρώπους που παράγουν την τροφή μας. Και στο τελευταίο του ταξίδι, στο δεύτερο οδοιπορικό της δράσης Meet Your Makers, τον ακολουθήσαμε κι εμείς, για να γνωρίσουμε από κοντά τους ανθρώπους, τη γαστρονομία, και τις ιστορίες της Βόρειας Εύβοιας.
Τα νόστιμα μανιτάρια Δίρφυς
Οι Καθενοί Ευβοίας είναι ένα μικρό, ορεινό χωριό στους πρόποδες του όρους Δίρφη. Εδώ ακριβώς, οι γεωπόνοι Λευτέρης Λαχουβάρης και Θανάσης Μαστρογιάννης, έστησαν τις εγκαταστάσεις της εταιρείας τους, παράγοντας από το 2003 τα ξακουστά μανιτάρια Δίρφυς. Μάλιστα, ήταν οι πρώτοι που κατάφεραν να παράγουν μανιτάρια Shii Take (ή αλλιώς Λεντινούλα) στην Ελλάδα. Ο Λευτέρης μας ξεναγεί στις καλλιέργειες των μανιταριών, εξηγώντας τα πάντα. Στην ουσία, όλα αρχίζουν από το υπόστρωμα: ένα μείγμα από άχυρο σκληρού σιταριού και κάποιο υλικό με υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο όπως είναι το πίτουρο, το καλαμπόκι ή το τριφύλλι. Μέσα εδώ είναι σπαρμένο το μανιτάρι. Ο Λευτέρης λέει: «Όσο μεγαλύτερη η παραγωγή σου, τόσο περισσότερο χρειάζεσαι τη χημεία. Εμείς εδώ παράγουμε μια συγκεκριμένη ποσότητα μανιταριών. Ξεκινήσαμε να κάνουμε το υπόστρωμα, που ξέρουμε πολύ καλά να κάνουμε ως γεωπόνοι. Αυτό το υπόστρωμα θελήσαμε να το πάμε σε κάθε πόλη στην Ελλάδα, ώστε κάθε τόπος να έχει τη δική του παραγωγή μανιταριών. Είναι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσουμε τις ορδές των μανιταριών που έρχονται από την Πολωνία. Σήμερα, έχουμε πια ένα δίκτυο μικρών παραγωγών από την Κρήτη έως το Κιλκίς».
Εκτός από φρέσκα και αποξηραμένα μανιτάρια η Δίρφυς παράγει επίσης σούπες, ριζότο και κριθαρότο με μανιτάρια έτοιμα για μαγείρεμα, ζυμαρικά με μανιτάρια, προϊόντα τρούφας (όπως ελαιόλαδα, βαλσαμικά ξίδια, πατέ, μουστάρδα κ.α.), μανιτάρια μαριναρισμένα και συντηρημένα σε ελαιόλαδο, όπως και διάφορα snacks από μανιτάρια. Αξίζει να τα ανακαλύψετε όλα πατώντας εδώ. Εμείς, τα δοκιμάσαμε επί τόπου μαγειρεμένα σε τηγανιές, σαλάτες, ακόμη και μέσα σε ρεβυθάδα από τον σεφ Μπάμπη Ζερβουδάκη. Απολαυστικά νόστιμα, ταίριαξαν υπέροχα με τις μπίρες του Σοφοκλή Παναγιώτου, τις γνωστές Septem (περισσότερα για τις φοβερές αυτές μπίρες εδώ κι εδώ).
Μέλι και φωτιά
Στην Αγία Άννα, οι σκιές των καμένων δέντρων αφηγούνται την ιστορία της περσινής καταστροφικής πυρκαγιάς. Τα δέντρα δεν ήταν τα μόνα που χάθηκαν. Ο τέταρτης γενιάς μελισσοτρόφος Χρήστος Κεντρής έχασε 200 κυψέλες στη μεγάλη φωτιά που κάηκαν ολοσχερώς, και ακόμα 200 που έμειναν χωρίς πληθυσμό, αφού οι μέλισσες έσκασαν από τον καπνό. Ο ίδιος λέει: «Στη Βόρεια Εύβοια παράγουμε μέλι Πεύκης, οπότε είχαμε πάντα τον φόβο της φωτιάς. Όμως, μέχρι τώρα οι φωτιές ήταν μικρής έκτασης. Αυτή εδώ, ήταν καταστροφική. Τώρα, όλη μας η αγωνία είναι για αυτό που έχει μείνει. Ευτυχώς φέτος είχαμε μια εκρηκτική άνοιξη και τα άνθη ανέβασαν απότομα τους χυμούς τους. Αυτό, είναι μια ελπίδα».
Ευβιότοποι – ελληνικό βιολογικό κρέας
Στην Κήρινθο, μέσα σε ένα πρότυπο αγρόκτημα, που μάλιστα είναι και επισκέψιμο, πουλερικά, αμνοερίφια, βοειδή και γουρούνια μεγαλώνουν φυσιολογικά με ήπιες μεθόδους, βιολογική σίτιση και μπόλικη προσωπική φροντίδα. Οι Ευβιότοποι ήταν το όραμα του Μηνά Χάλαρη, που ξεκίνησε πολλά χρόνια πριν από μία έμμονη ιδέα, όπως λέει ο ίδιος: «Το προσωπικό μου κίνητρο για να κάνω αυτό που κάνω ήταν μια ξαφνική ιδέα που μου ήρθε κάποτε και έλεγε “τι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος για να είναι αυτόνομος;”. Και έπειτα έκανα στον εαυτό μου μια άλλη ερώτηση: “τι είναι αυτό που σε κάνει να διαφέρεις;”. Η απάντηση είναι η ποιότητα». Πράγματι. Ένας άνθρωπος που παράγει την τροφή του μόνος του, είναι ήδη πολύ πιο αυτόνομος από τους περισσότερους από εμάς. Και στην περίπτωση του κ. Μηνά Χάλαρη η ποιότητα του κρέατος που παράγει μεγαλώνοντας τα ζώα του με 100% βιολογικές τροφές, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της βιολογικής κτηνοτροφίας, είναι αυτό που τον κάνει να ξεχωρίζει. Την μπουκιά από τις δικές του μπριζόλες, το κατσικάκι, την πανσέτα ή τα λουκάνικά του, δεν την ξεχνάς εύκολα. Όλα αυτά (και πολλά ακόμα) μπορείτε να τα παραγγείλετε στο www.eviotopoi.gr ή στο 210 6777173
Τα ξακουστά σύκα της Εύβοιας
Όλη η Ελλάδα γνωρίζει για τα σύκα της Εύβοιας. Ρωτάω τον Δημήτρη Στολίδη, τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ταξιάρχη, τι είναι αυτό που δίνει στα συγκεκριμένα σύκα την ασύγκριτη γεύση τους: «Στον συνεταιρισμό συμμετέχουν παραγωγοί σύκων από 6-7 χωριά. Όλοι καλλιεργούν μια σμυρναϊκή ποικιλία κι αυτό σίγουρα παίζει σημαντικό ρόλο στη γεύση, αλλά δεν είναι το μόνο… Όταν οι παππούδες μας ήρθαν εδώ από τη Μικρά Ασία, έψαξαν και βρήκαν το μέρος που να μοιάζει περισσότερο με τα εδάφη της πατρίδας τους. Νομίζω ότι ο λόγος που κάνει τόσο νόστιμα τα σύκα μας είναι ότι το έδαφος εδώ έχει πολύ κάλιο. Η παραγωγή μας μπορεί να φτάσει τους 3.000 ακόμη και τους 5.000 τόνους. Τα σύκα που δεν περνούν τον ποιοτικό έλεγχο, πάνε για ζωοτροφές. Κάποια πάνε στον Ασπρόπυργο και άλλα στη Γερμανία για τροφή… παπαγάλων!». Η Μαρία Μοσχούτα, που η οικογένειά της παράγει βιολογικά σύκα, συκόμελο, ριτσέλι, πετιμέζι από σύκο και μπάρες από σύκο και πουλάει τα προϊόντα της σε βιολογικές λαϊκές και καταστήματα βιολογικών προϊόντων, λέει ότι «μου έχει τύχει να μας αναγνωρίζουν από τη γεύση των σύκων». Τόσο χαρακτηριστική είναι η γεύση τους!
Οι μεζέδες του Γιώργου Κεντρή
«Αυτό πρέπει να το δοκιμάσεις οπωσδήποτε». Κάποιος έσπρωξε μπροστά μου ένα κεσεδάκι, γεμάτο με μικρές, γλυκές πιπερίτσες γεμιστές με τυρί. Ήταν γλυκόξινες, με μια πλούσια, βελούδινη γέμιση, ο ιδανικός, θα έλεγα, μεζές για οποιοδήποτε ελληνικό απόσταγμα. Κι αυτή δεν είναι η μόνη λιχουδιά που δημιουργεί ο Γιώργος Κεντρής. Από το 1993 στη Στροφιλιά η εταιρεία Kentris – Greek Gourmet Foods φτιάχνει αντίστοιχης νοστιμιάς συνταγές με τις πρώτες ύλες του τόπου. Χωρίς πρόσθετα, χωρίς συντηρητικά, χειροποίητα 100% φυσικά και αγνά. Ανάμεσα στα προϊόντα του, που εξάγονται και στο εξωτερικό, θα βρει κανείς ελιές γεμιστές, μαριναρισμένες λιαστές ντομάτες, αγκινάρες γεμιστές με τυρί, μανιτάρια ψητά, πιπεριές γεμιστές με μύδια ή χταπόδι και πολλά ακόμα. www.strofilia.com
Τα τυροκομεία της Ιστιαίας
Ο Κώστας Κυριακάκης είναι τυροκόμος τρίτης γενιάς. Η οικογένειά του, συλλέγει καθημερινά πρόβειο και γίδινο γάλα από συνολικά 50 μικροπαραγωγούς της Βόρειας Εύβοιας. Με αυτό, φτιάχνει τυρί: φέτα, ανθότυρο και τρομερές γραβιέρες. Αν βρεθείτε στην Ιστιαία, αναζητήστε τον (22260 72288, 6970120968).
Στην Ιστιαία βρίσκεται και ένα ακόμη τυροκομείο, εκείνο του Σχορετσίνη. Ξεκίνησε το 1950 ως ένα μικρό παρασκευαστήριο τυριών και το 1961 μετατράπηκε σε ένα σύγχρονο για την εποχή τυροκομείο που παρασκεύαζε κυρίως φέτα και τυριά τυρογάλακτος. Σήμερα, το τυροκομείο στεγάζεται σε υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις, εξακολουθώντας να παράγει εξαιρετικά τυριά, όπως φέτα Ιστιαίας, ανθότυρο, ξηρή μυζήθρα, κατσικίσιο τυρί, φρέσκο αλειφώδες τυρί, και το «Σχαρωτό», ένα τυρί ιδανικό για ψήσιμο. www.feta-istiaias.com, 22260, 55180
Κι αν πάρετε αυτά τα ωραία τυριά, να ο πιο νόστιμος τρόπος να τα δοκιμάσετε: σταματήστε στο εργαστήριο χειροποίητων παραδοσιακών ζυμαρικών «Λάσανον» (28ης Οκτωβρίου 22, Ιστιαία, 2226052000) της Στέλλας Ιμπριξή κι αγοράστε ένα πακέτο από τα χειροποίητα ζυμαρικά της. Είναι τόσο νόστιμα, που λίγο τριμμένο τυρί τους αρκεί.
Το Οινοποιείο Βρυνιώτη και μια σπάνια ποικιλία κρασιού
Στο μικρό χωριό Γιάλτρα, σκαρφαλωμένο σε ένα ύψωμα που κοιτάει περήφανα τον βόρειο Ευβοϊκό, την πόλη της Αιδηψού και τον δίαυλο των Ωρεών που οδηγεί στο Αιγαίο, βρίσκεται η οικογενειακή οινοποιία Βρυνιώτη. Το οινοποιείο είναι επισκέψιμο όλες τις ημέρες του χρόνου, διαθέτει αίθουσα γευσιγνωσίας για τη δοκιμή κρασιών, αλλά και ένα wine bar με φόντο όλη αυτή τη συγκλονιστική θέα. Σας προτείνω να δοκιμάσετε τα κρασιά του από την ποικιλία Βραδυανό. Πρόκειται για μια παλιά ποικιλία της Βόρειας Εύβοιας, που ο Κώστας Βρυνιώτης αναβίωσε με φροντίδα και επιμονή. Έτσι, σήμερα το οινοποιείο του κατόρθωσε να έχει 17 στρέμματα με αυτή την (πραγματικά μοναδική) ποικιλία, που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο. Γιαλτρά Αιδηψού, www.vriniotiswinery.gr, 2226032429
Περίπατος σε έναν αιωνόβιο Ελαιώνα
Στον «Ελαιώνα» του Στέφανου και της Μαρίνας Βαλλή μπορείς να περπατήσεις ανάμεσα σε ελαιώνες με ελιές που καλλιεργούνται εδώ από το 1835, να παρακολουθήσεις γευσιγνωσία ελαιολάδου, αλλά και να κοιμηθείς στην αγκαλιά της φύσης, αφού ο ελαιώνας λειτουργεί ταυτόχρονα και ως ξενώνας. Την παραγωγή του κτήματος σε βρώσιμες ελιές επεξεργάζεται και εμπορεύεται ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ροβιών στον οποίο ανήκουν. Δοκιμάστε οπωσδήποτε τις πράσινες ελιές, που ακολουθούν μια απόλυτα φυσική επεξεργασία και ύστερα πάρτε το μονοπάτι για τον ελαιώνα. Εδώ, στη σκιά των ασημοπράσινων φύλλων, με τη μυρωδιά της ρίγανης και το τραγούδι των τζιτζικιών για συντροφιά, εδώ εύχεσαι να μείνεις για πάντα. Ροβιές Εύβοιας, 2227071619, www.eleonashotel.com
