Η κα. Σίμωσι δεν χρειάζεται ούτε προλόγους, ούτε συστάσεις! Είναι μια αυθύπαρκτη προσωπικότητα που όλοι εμείς οι Ευβοιώτες και οι Σκυριανοί της οφείλουμε πολλά, για το έργο της στην ανάδειξη της Ιστορίας και του πολιτισμού μας.
ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΕΦΑ ΕΥΒΟΙΑΣ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΥΒΟΙΑ (2018-2022)(εικ. 1-φωτ. του Ταύρου των Ωρεών όπως είναι σήμερα)Α. ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΙ ΧΩΡΟΙ- ΜΝΗΜΕΙΑ-ΕΚΔΟΣΕΙΣΒ. ΕΡΓΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣIΩΝ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΡΓΩΝΤΩΝ ΔΗΜΩΝΓ. ΑΝΑΣΚΑΦΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΚΗΡΙΝΘΟ
Η κυρία Αγγελική Σίμωσι, ανήκει στην κατηγορία που η λέξη καθήκον είναι συνυφασμένη με την οντότητα της. Το καθήκον δε όταν συνοδεύεται από το αποτέλεσμα, αποτελεί το απαύγασμα του ανθρώπινου αποτυπώματος στο διάβα των αιώνων.
Ευχαριστούμε από καρδιάς την ΚΥΡΙΑ Αγγελική Σίμωσι, που αποφάσισε να επιλέξει το Evia online και το Evia Woman για να παρουσιάσει με τον δικό της τρόπο κομμάτια της Ιστορίας της B. Εύβοιας, που καταγράφουν τα αποτυπώματα των προγόνων μας στο διάβα του χρόνου. Αποτυπώματα, μνήμες και παρακαταθήκες ενός αέναου ταξιδιού στο γίγνεσθαι της ζωής, που αποτελούν όμως συνάμα και μια ευκαιρία για μια επιστροφή στις ρίζες μας, ως μία σπονδή σε ένα έθνος που θα καλείται να συνεχίσει το αέναο ταξίδι στο μέλλον, με προίκα την ταυτότητα σε μια εποχή παγκοσμιοποίησης και άκρατου μιμητισμού…
ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΕΦΑ ΕΥΒΟΙΑΣ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΥΒΟΙΑ (2018-2022)
(εικ. 1-φωτ. του Ταύρου των Ωρεών όπως είναι σήμερα)
Α. ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΙ ΧΩΡΟΙ- ΜΝΗΜΕΙΑ-ΕΚΔΟΣΕΙΣ
Η ΕΦΑ Ευβοίας στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της έχει πραγματοποιήσει και συνεχίζει να υλοποιεί μεγάλο αριθμό έργων με σκοπό την ανάδειξη, την προστασία και την προβολή του πολιτιστικού αποθέματος της Π.Ε. Ευβοίας (εικ. 2-χάρτης της Ευβοίας).
Πρόκειται για μια εργώδη και διαρκή προσπάθεια της ΕΦΑ Ευβοίας που αποσκοπεί στην ανάδειξη των πολυάριθμων μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και μουσείων, που βρίσκονται διάσπαρτα σε ολόκληρη την Εύβοια και τη Σκύρο με απώτερο στόχο την αναβάθμιση πολιτιστικού περιβάλλοντος και τη δημιουργία πόλων προσέλκυσης επιστημόνων και επισκεπτών, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής.Ειδικότερα στη Βόρεια Εύβοια οι προσπάθειες της Εφορείας επικεντρώθηκαν στην έρευνα γνωστών
αρχαιολογικών χώρων, στην προστασία και αναστήλωση μνημείων αλλά και στην αναβάθμιση αρχαιολογικών Μουσείων και αρχαίων συλλογών (εικ. 3-σύνολο φωτογραφιών).
Κατά τη διάρκεια της έρευνας για τον εντοπισμό του ιερού της Αρτέμιδας Προσηώας στη θέση Πευκί Αρτεμισίου, έχει εντοπιστεί προς το παρόν εκτεταμένος οικισμός παλαιοχριστιανικών χρόνων με άμεσο στόχο μας την αποκάλυψη του ιερού της θεάς (εικ. 4-Πευκί. Άγ. Γεώργιος- οικισμός Παλαιοχριστιανικών χρόνων).
Όμως τα έτη 2021 και 2022 αποκαλύφθηκαν – όπως και κατά την ανασκαφή του Lolling –αρχιτεκτονικά μέλη, σε δεύτερη χρήση, ενσωματωμένα εντός των παλαιοχριστιανικών χρόνων κτηρίων, που προέρχονται πιθανότατα από το αρχαίο ιερό της θεάς.
Αδιάψευστος μάρτυρας της θέσης του ιερού στην περιοχή αυτή η ύπαρξη μελαμβαφούς κεραμικής που χαρακτηρίζει την εποχή λειτουργίας του στους κλασικούς χρόνους. Εμπλουτίστηκε και κυρίως αναβαθμίστηκε πλήρως η έκθεση των αρχαιοτήτων στην Αρχαιολογική Συλλογή Ωρεών, έτσι ώστε να είναι προσβάσιμη και κατανοητή στον επισκέπτη.
Η συλλογή μαζί με το παρακείμενο άγαλμα του Ταύρου Ωρεών, που απέκτησε ένα σύγχρονο στέγαστρο, αποτελεί ένα σημαντικό αρχαιολογικό σύνολο στο κέντρο της σύγχρονης κωμόπολης των Ωρεών (εικ. 5-Ταύρος και εξωτ. χώρος).
Μάλιστα οι γνώσεις μας για τις αρχαιότητες της περιοχής των Ωρεών εμπλουτίζονται καθημερινώς καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη το έργο της κατασκευής της αποχέτευσης λυμάτων οικισμών Ιστιαίας και Ωρεών στο πλαίσιο του οποίου έχουν εντοπιστεί και ανασκάπτονται από το προσωπικό του υποέργου αρχαιολογικών εργασιών της ΕΦΑ Ευβοίας αρχαία αρχιτεκτονικά κατάλοιπα (εικ. 6). Βρέθηκαν θεμέλια τοίχων, ενδεχομένως κατοικιών πολύ κοντά στην παραλία των Ωρεών.
Επίσης επισκευάστηκαν οι προθήκες της Αρχαιολογικής Συλλογής Αιδηψού
(εικ. 7-Αιδηψός) και ανακαινίστηκε πλήρως η έκθεση της Αρχαιολογικής Συλλογής Λίμνης. Η Αρχαιολογική Συλλογή Λίμνης (εικ.8-Λίμνη) φιλοξενείται στη μεγάλη ισόγεια αίθουσα του Ιστορικού και Λαογραφικού
Μουσείου Λίμνης που στεγάζεται σε νεοκλασικό αρχοντικό του 1880.
Παρουσιάζει εκθέματα που χρονολογούνται από την Εποχή του Χαλκού έως την Παλαιοχριστιανική περίοδο και προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή της Λίμνης, που ταυτίζεται με τις αρχαίες πόλεις Ελύμνιον, Οροβίαι και Αιγαί.
Εκπονήθηκε μουσειολογική και μουσειογραφική μελέτη. Κατασκευάστηκαν νέες προθήκες και εκθεσιακά βάθρα, κατασκευάστηκαν νέα στηρίγματα για τα εκθέματα και τοποθετήθηκε εποπτικό υλικό για την ιστορία της Λίμνης και τις έρευνες στην περιοχή.
Επιπροσθέτως, κατατέθηκε προς έγκριση η Μουσειολογική και Μουσειογραφική Μελέτη του Κτιρίου
Βλαχοθανάση στα Καμάρια Ιστιαίας για τη δημιουργία μουσείου με τα ευρήματα της περιοχής και δημιουργήθηκε νέος εργαστηριακός χώρος συντήρησης (εικ. 9-εικόνα του κτηρίου).
Αξιοσημείωτο είναι ότι το έτος 2022 το Κτήριο Βλαχοθανάση για πρώτη φορά άνοιξε για το κοινό στο πλαίσιο του προγράμματος «Όλη η Ελλάδα, ένας Πολιτισμός» και παρουσιάστηκε παράσταση, αφιερωμένη στα 100 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή, ως φόρος τιμής στην περιοχή της Β. Εύβοιας που επλήγη από τις πυρκαγιές του 2021.
Μάλιστα οργανώθηκε από την ΕΦΑ Ευβοίας και εκτίθεται σε κεντρική αίθουσα του διατηρητέου αυτού κτηρίου, η φωτογραφική έκθεση «1922-2022. Ιστορία και Μνήμη της Βόρειας Εύβοιας» που εξιστορεί τη ζωή των προσφύγων μετά τον εκπατρισμό τους από τα παράλια της Μικράς Ασίας (εικ.
10-φωτ. της έκθεσης).
Επίσης, πραγματοποιήθηκαν καθαρισμοί των εξωτερικών όψεων των Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου στους Ωρεούς, και εργασίες στην κρύπτη του ναού του Αγ. Βασιλείου Ωρεών (εικ. 11) με τη συμβολή της ΕΦΑ και των Συντηρητών της Κωνσταντίνου Δαμιανού, Μαρίας Καραγιώργου και Θανάση Σταμούλου, χάρις το αμείωτο ενδιαφέρον του αιδεσιμολογιώτατου πατέρα Ιωάννη
Σούρα και του Δήμαρχου Γιάννη Κοντζιά,. Εργασίες αποκατάστασης πραγματοποιηθήκαν στον μεσαιωνικό πύργο της Τσούκας, που βρίσκεται μέσα στο χωριό Ζωοδόχος Πηγή, Τ.Κ. Κηρίνθου, του Δήμου Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας Άννας (παλιά ονομασία Τσούκα), δίπλα στο ναό της Ζωοδόχου Πηγής.
Είναι τετραγωνικής διατομής με μήκος πλευρών 9 μέτρα και το σωζόμενο ύψος του σήμερα ανέρχεται στα 5 μέτρα περίπου (εικ. 12-ο Πύργος της Τσούκας μετά την αποκατάσταση). Το
μνημείο παρουσίαζε στατικά προβλήματα και η γειτνίασή του με την αυλή του ναού το καθιστούσε επικίνδυνο για την ασφάλεια των πιστών καθώς και των διερχόμενων κατοίκων γενικότερα. Για την άρση της επικινδυνότητας της περαιτέρω κατάρρευσης του μνημείου πραγματοποιήθηκαν εργασίες
άμεσων σωστικών μέτρων.
Έπειτα από εισήγηση της ΕΦΑ Ευβοίας, στις 11/01/2022 εγκρίθηκε ομόφωνα από την ολομέλεια του Συμβουλίου Μουσείων του ΥΠΠΟΑ το Κτιριολογικό Πρόγραμμα για τη μετατροπή του παλαιού υδροθεραπευτηρίου «Άγιοι Ανάργυροι» Λουτρών Αιδηψού σε Μουσείο Βόρειας Εύβοιας
(ΥΠΠΟΑ/10002/11-1-2022) (εικ. 13).
Το παλαιό υδροθεραπευτήριο «Άγιοι Ανάργυροι» Λουτρών Αιδηψού, έχει χαρακτηριστεί από το ΥΠΠΟΑ με τη με αρ. πρ. ΥΠΠΟΑ/ΔΙΛΑΠ/3098/30885/15-07- 1987 Υ.Α. (ΦΕΚ 455/Β/21-08-1987), ως έργο τέχνης διότι έχει ιδιαίτερο μορφολογικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και διαθέτει αξιόλογα νεοκλασικά στοιχεία. Με την ίδια Υ.Α., η προστασία επεκτείνεται και στον χώρο της αυλής του.
Με εισήγηση της ΕΦΑ Ευβοίας και την αμέριστη βοήθεια του Δήμαρχου Γιώργου Τσαμπουρνιώτη αποφεύχθηκε η εγκατάσταση ανεμογεννητριών πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο της Κηρίνθου.
Τέλος, τo 2020 εκδόθηκαν τα Πρακτικά της Ημερίδας με θέμα: «Ο αρχαίος κόσμος της Βόρειας Εύβοιας και η επιρροή του στον 21ο αιώνα» που είχε πραγματοποιηθεί το 2014 στα Λουτρά Αιδηψού.
Β. ΕΡΓΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣIΩΝ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΡΓΩΝ
ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ
Ξεκίνησαν και συνεχίζονται τα έργα:
(1.) “ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΑΚΑΘΑΡΤΩΝ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΙΣΤΙΑΙΑΣ-Β΄ ΦΑΣΗ” (εικ. 14) κατά την εκτέλεση εργασιών εκσκαφής στην πόλη της Ιστιαίας βρέθηκαν 5 τάφοι καλυβίτες των ρωμαϊκών χρόνων και
(2) «ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΕΛ ΛΙΜΝΗΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΡΟΒΙΩΝ
ΔΗΜΟΥ ΜΑΝΤΟΥΔΙΟΥ ΛΙΜΝΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΑΣ» που υλοποιούνται με αυτεπιστασία από την ΕΦΑ Ευβοίας.
Στο έργο εργάζονται οι αρχαιολόγοι κυρίες Κατερίνα Κανατσέλου και Ελένη Αντωνιάδη και ο εργατοτεχνίτης κύριος Γιώργος Χονδρογιάννης .
Κατά την εκτέλεση των εργασιών στην πόλη της Ιστιαίας και σε εγγύτητα με τον υστεροβυζαντινό ναό του Αγ. Νικολάου, βρέθηκαν 5 τάφοι, ορθογώνιοι καλυβίτες, με σκελετικά κατάλοιπα χριστιανικών χρόνων.
Επίσης έχει εγκριθεί το έργο: (Α) «ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΑΓΚΑΛΗΣ
ΚΑΙ ΡΟΒΙΕΣ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΤΟΥ 2021» και (β) «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΙΣΤΙΑΙΑΣ-ΑΙΔΗΨΟΥ». Έχουν υπογραφεί τα μνημόνια συνεργασίας και αναμένεται η έκδοση
απόφασης αυτεπιστασίας.
Γ. ΑΝΑΣΚΑΦΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΚΗΡΙΝΘΟ
Ύστερα από καθυστερήσεις πολλών χρόνων και κακών συνεννοήσεων, άρχισε επιτέλους η έρευνα στην αρχαία πόλη της Κηρίνθου, στο Μαντούδι Ευβοίας. Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στη Βόρεια Εύβοια, το Σεπτέμβριο του 2021 η Υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη πραγματοποίησε
αυτοψία με την ομιλούσα ως Προϊσταμένη της ΕΦΑ Ευβοίας στις καμένες πληγείσες περιοχές. Κατά την επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρου της Κηρίνθου έθεσε ως βασική προτεραιότητα την έναρξη της ανασκαφικής έρευνας στη θέση αυτή.
Άμεσα ξεκίνησαν οι διαδικασίες και υπογράφηκε προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και του Δήμου Μαντουδίου Λίμνης Αγίας Άννας με αντικείμενο την ανασκαφική έρευνα. Η Κήρινθος ήταν σημαντική πόλη της Εύβοιας, που άκμασε κατά τους προϊστορικούς χρόνους (εικ. 15 παίζει ένα βίντεο για την Κήρινθο).
Μετά την πρόσληψη του προσωπικού στην πρώτη φάση του έργου ξεκίνησαν εκτεταμένοι καθαρισμοί του χώρου για την πληρέστερη εικόνα της τοπογραφίας του και η αποτύπωση
του με drone, ώστε να διασαφηνιστούν αρχικά τα όριά του αρχαίου οικισμού και η διασπορά των αρχιτεκτονικών καταλοίπων προκειμένου να εκπονηθεί τοπογραφική, αρχιτεκτονική και φωτογραμμετρική αποτύπωσή του.
Προετοιμάστηκε ο χώρος αποθήκευσης των αρχαιοτήτων σε συνεργασία με το Δήμο Μαντουδίου και δόθηκε μία αίθουσα στο Παλαιό Δημοτικό σχολείο στο Μαντούδι, όπου φυλάσσονται τα ευρήματα και παράλληλα αποτελεί χώρο εργασίας της ανασκαφικής ομάδας (εικ. 16).
Στη συνέχεια ξεκίνησε η ανασκαφική έρευνα, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, τα πρώτα αποτελέσματα της οποίας θα παρουσιαστούν σήμερα ενώπιον σας. (εικ. 17). Η ανασκαφική ομάδα αποτελείται από δύο αρχαιολόγους, μία αρχιτέκτονα μηχανικό και έξι εργάτες, οι οποίοι εργάζονται καθημερινά σε
πραγματικά δύσκολες καιρικές συνθήκες και σε έναν ιδιαίτερα εκτεταμένο χώρο, που έχει ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον και μυστικά, που εφόσον αποκαλυφθούν θα μας διαφωτίσουν
για την ιστορία και την τοπογραφία μιας πολύ σημαντικής αρχαιολογικής θέσης στη Βόρεια Εύβοια, σε κομβικό σημείο πάνω στους θαλάσσιους δρόμους του Αιγαίου Πελάγους.
Η πολεοδομική οργάνωσή της σε οικοδομικά τετράγωνα και η ύπαρξη ισχυρού τείχους, μαρτυρούν τη δύναμη της πόλης αυτής, η ιστορία της οποίας ξεκινάει από την εποχή της εκστρατείας των Αχαιών στην Τροία τον 12 ο αι π.Χ., καθώς η Κήρινθος συγκαταλέγεται στις Ελληνικές-Ευβοϊκές πόλεις που συμμετείχαν με πλοία σε αυτήν, όπως παραδίδει ο Όμηρος στην Ιλιάδα.
Ανασκαφικές έρευνες διενεργήθηκαν και στα δύο άνδηρα, όπου αποκαλύφθηκαν σημαντικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και κινητά ευρήματα (εικ. 18).
(εικ. 19-Το άγαλμα του Ηρακλή με το λιοντάρι)