Γράφει η Γεωργία Πανταζή, Ψυχολόγος, MSc Developmental Disorders, Εκπαιδευόμενη στη Γνωστική — Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία
Η αυτοπεποίθηση αφορά στη βεβαιότητα του ατόμου αναφορικά με τις δυνάμεις του και την πίστη του στην επίτευξη των στόχων του. Σχετίζεται με την πεποίθηση επάρκειας σε διάφορους τομείς της καθημερινότητας, η οποία αναπτύσσεται σταδιακά και θεμελιώνεται ήδη από τα πρώιμα χρόνια της ζωής του ανθρώπου.
Είναι, λοιπόν, μία δυναμική διαδικασία που επηρεάζει τόσο την συμπεριφορά αλλά και την ψυχική υγεία του ατόμου. Διαφοροποιείται από την αυτοεκτίμηση η οποία δεν αναφέρεται στις δεξιότητες του ατόμου, αλλά σε μία εσωτερική, συνολική αίσθηση του εαυτού. Με άλλα λόγια, η αυτοπεποίθηση σχετίζεται με το τι πιστεύουμε ότι μπορούμε να καταφέρουμε, ενώ η αυτοεκτίμηση αφορά στο τι θεωρούμε πως είμαστε και τι αξίζουμε.
Πρωταρχικό ρόλο στη διαμόρφωση της αυτοπεποίθησης έχει η οικογένεια, καθώς οι γονείς αποτελούν τα πρόσωπα αναφοράς για το παιδί από τα οποία εξαρτάται βιολογικά και συναισθηματικά.
Σύνηθες προβληματισμός των γονέων είναι το πώς θα ενδυναμώσουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού τους, καθώς αντιλαμβάνονται ότι είναι ένας παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση, τη σχολική επίδοση, την ανάπτυξη φιλικών σχέσεων και συνολικά τη ζωή του.
Για τους λόγους αυτούς, λοιπόν, οι γονείς χρειάζεται να παρατηρούν συνολικά την συμπεριφορά του
παιδιού τους προκειμένου να αντιληφθούν εάν αυτή χαρακτηρίζεται από ελλιπή αυτοπεποίθηση. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι η έλλειψη αυτοπεποίθησης ήδη από τα πρώτα χρόνια είναι πιθανόν να εδραιωθεί και να καθορίσει την συμπεριφορά του παιδιού καθ’ όλη τη διάρκεια της μετέπειτα ζωής του.
Μερικές σύντομες και απλές προτάσεις με σκοπό την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης στα παιδιά είναι οι εξής:
Διαμόρφωση ανοικτής επικοινωνίας και κλίματος ασφάλειας στην οικογένεια
Είναι σημαντικό οι γονείς να είναι σε θέση να συζητούν ανοικτά και αποτελεσματικά με τα παιδιά τους. Κάθε παιδί έχει την ανάγκη να επικοινωνεί ουσιαστικά με τους γονείς τους, καθώς με αυτόν τον τρόπο εξερευνά τον κόσμο του, χτίζει την αίσθηση του εαυτού του και αποκτά αυτοπεποίθηση. Η επικοινωνία που χαρακτηρίζεται από ειλικρίνεια, ενδιαφέρον και χαρούμενη διάθεση βοηθά το παιδί να αποδεχτεί τον εαυτό του σαν σύνολο και να αποκτήσει επικοινωνιακές δεξιότητες, που το ωφελούν σε όλη τη ζωή του.
Αφιερώστε χρόνο στο παιχνίδι μαζί του
Η εμπλοκή των γονέων στο παιχνίδι του παιδιού αποτελεί μέγιστο τρόπο εκδήλωσης της αγάπης και του
ενδιαφέροντός τους προς το πρόσωπό του. Είναι σημαντικό η συμμετοχή στο παιχνίδι να είναι ενεργή και ουσιαστική, καθώς το μηχανικό παιχνίδι γίνεται εύκολα αντιληπτό και πιθανόν να εγείρει αντιδράσεις από την πλευρά του παιδιού. Ακόμη, διάφορα παιχνίδια ρόλων (θεατρικά παιχνίδια) και έκφρασης (π.χ. παντομίμα) μπορεί να βοηθήσουν το παιδί να αποκτήσει καλύτερη επίγνωση των συναισθημάτων του, να τα εκφράσει ελεύθερα, αλλά και να δώσουν έναυσμα για περαιτέρω συζήτηση για θέματα που το παιδί ίσως διστάζει να προσεγγίσει.